công tác thiết kế, thi công và giảng dạy trong lĩnh vực xây dựng công trình ngầm trong môi trường đô thị — đặc biệt là theo phương pháp đào mở (open cut method).
Trong bối cảnh đô thị hóa phát triển mạnh mẽ, nhu cầu xây dựng các công trình ngầm như hầm giao thông, bãi đỗ xe ngầm, hệ thống thoát nước, metro... ngày càng gia tăng. Việc áp dụng phương pháp đào mở là một giải pháp hiệu quả và phổ biến nhờ tính linh hoạt, chi phí hợp lý và kỹ thuật thi công không quá phức tạp.
Giới thiệu
Phương pháp đào mở (open cut method) là một trong những kỹ thuật phổ biến và hiệu quả trong xây dựng công trình ngầm. Với ưu điểm về tính kinh tế, khả năng kiểm soát chất lượng và an toàn, phương pháp này thường được áp dụng cho các công trình có chiều sâu vừa phải và điều kiện thi công thuận lợi.
Cuốn sách "Xây dựng công trình ngầm đô thị theo phương pháp đào mở" được biên soạn nhằm cung cấp hệ thống kiến thức chuyên sâu, kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn về thiết kế, thi công các công trình ngầm theo phương pháp đào mở. Tài liệu này không chỉ phục vụ công tác giảng dạy, học tập cho sinh viên ngành xây dựng, mà còn là tài liệu tham khảo hữu ích cho kỹ sư, cán bộ kỹ thuật và nhà quản lý trong quá trình thiết kế, thi công và quản lý dự án công trình ngầm đô thị.
Thông qua cuốn sách, người đọc sẽ nắm được các nguyên lý cơ bản, cấu trúc thi công, các biện pháp kỹ thuật và tổ chức thi công hợp lý, an toàn trong điều kiện đô thị chật hẹp, phức tạp. Đồng thời, sách cũng trình bày các ví dụ minh họa thực tiễn nhằm tăng tính ứng dụng và hiệu quả trong thực hành nghề nghiệp.
Nội dung chính của cuốn sách
- Vai trò và đặc điểm của công trình ngầm trong đô thị hiện đại
- Phân loại các loại công trình ngầm
- Giới thiệu các phương pháp thi công, trong đó nhấn mạnh phương pháp đào mở
- Các đặc điểm địa chất ảnh hưởng đến thi công hố đào
- Đánh giá điều kiện thủy văn và tác động đến ổn định hố đào
- Những yếu tố rủi ro từ công trình liền kề trong đô thị
- Cấu tạo hố đào theo phương pháp đào mở
- Các loại vách chắn tạm và vĩnh cửu (tường cừ, cọc ván thép, tường barrette...)
- Trình tự thi công tầng hầm bằng phương pháp đào mở
- So sánh đào mở toàn phần và đào mở từng phần
- Kỹ thuật đào đất trong đô thị
- Gia cố và chống đỡ thành hố đào (giằng chống, neo đất, khung chống...)
- Kiểm soát lún và biến dạng công trình lân cận
- Các giải pháp thoát nước, hạ mực nước ngầm
- Cơ sở lý thuyết và mô hình tính toán
- Tính toán ổn định thành hố
- Thiết kế giằng, khung chống, cọc ván, neo đất
- Ứng dụng phần mềm trong tính toán
- Các rủi ro thường gặp khi thi công công trình ngầm
- Quy trình đảm bảo an toàn cho người và thiết bị
- Giải pháp giảm thiểu ô nhiễm, tiếng ồn và rung động trong đô thị
Các ví dụ thực tế và bài tập
- Phân tích các công trình điển hình đã thi công tại Việt Nam
- Các bài toán tính toán thiết kế hố đào
- Bài tập ứng dụng cho sinh viên và kỹ sư thực hành
Tại sao cuốn sách này lại đáng đọc?
Cuốn sách không chỉ trình bày lý thuyết, mà còn cung cấp các biện pháp thi công cụ thể, kinh nghiệm từ thực tế công trình, và ví dụ minh họa từ các dự án ngầm tại Việt Nam. Điều này giúp người học dễ hình dung và áp dụng trong công việc thực tế.
Phù hợp với điều kiện đô thị Việt NamKhác với các tài liệu dịch từ nước ngoài, sách được biên soạn dựa trên đặc điểm địa chất, môi trường, và hạ tầng kỹ thuật của các đô thị Việt Nam. Các giải pháp thi công, tổ chức công trường, xử lý lún, chống đỡ… đều mang tính ứng dụng cao trong điều kiện nội địa.
Cập nhật các phương pháp thi công hiện đạiTác giả đã trình bày toàn diện về phương pháp đào mở, từ đơn giản đến phức tạp, bao gồm:
- Kỹ thuật thi công hố đào sâu
- Gia cố tạm bằng cọc ván thép, tường cừ, neo đất...
- Ứng dụng phần mềm trong tính toán kết cấu chống đỡ
Cuốn sách là giáo trình chính thức được sử dụng tại Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội, giúp sinh viên nắm vững nền tảng kỹ thuật. Đồng thời, nó cũng là tài liệu tham khảo hữu ích cho kỹ sư thiết kế, kỹ thuật thi công, và quản lý dự án công trình ngầm.
Kết luận
Cuốn sách "Xây dựng công trình ngầm đô thị theo phương pháp đào mở" là một tài liệu chuyên ngành giá trị, đáp ứng đầy đủ cả về lý thuyết lẫn thực tiễn trong lĩnh vực thi công công trình ngầm tại đô thị — một lĩnh vực ngày càng quan trọng trong quá trình đô thị hóa hiện đại. Đây là tài liệu xứng đáng có mặt trong thư viện cá nhân của sinh viên, kỹ sư, giảng viên và các nhà quản lý xây dựng – đặc biệt những người đang hoặc sẽ làm việc với công trình ngầm đô thị.
